Wierzbinek (do 1954 gmina Boguszyce + gmina Ruszkowo) – gmina wiejska w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie konińskim. Historycznie gmina położona jest na Kujawach. Siedziba gminy to Wierzbinek.
Wierzbinek to typowa gmina rolnicza, położona na północy powiatu konińskiego, w północno - wschodniej części Wielkopolski. Obszar gminy graniczy z województwem kujawsko - pomorskim oraz gminami województwa Wielkopolskiego: Skulsk, Ślesin, Sompolno i Babiak. Naturalne granice stanowią Kanał Warta - Gopło, rzeka Noteć i Kanał Notecki wraz z łąkami. Gmina położona jest na szlaku turystycznym Licheń - Ciechocinek - Inowrocław. Zajmuje obszar 148 km 2
Historia
Pierwsze ślady życia ludzkiego spotyka się w pobliżu Gopła w Broniszewie i Wierzbinku. Na placu byłej szkoły podstawowej w Broniszewie w czasie plantowania moreny czołowej znaleziono wiele garnków glinianych z popiołami ludzkimi, zapewne pochodzenia kultury łużyckiej (okres epoki brązu ok. 1300 – 1100 p.n.e.). W Wierzbinku i jego pobliżu odkryto cmentarzysko kultury pomorskiej i znaleziono zabytki kultury pucharów lejkowatych m.in. : siekierki, krzemienie, toporki kamienne, (neolit – młodsza epoka kamienia ok. 1700 l. p.n.e.). We wsi Noć wychowywała się Rzepicha, żona Piasta Kołodzieja, księcia Polan. Nieprzeciętnym wydarzeniem był ślub i wesele młodej pary założycieli wielkiej dynastii Piastów.
Począwszy od roku 966 okoliczna ludność oficjalnie przyjmowała chrześcijaństwo. Zniknęła wtedy gontyna pogańska w obecnej miejscowości Sadlno, a na jej miejscu zbudowano drewniany kościół chrześcijański.
W roku 1331 ludność tutejsza przeżywała najazd Krzyżaków. W drodze powrotnej z sieradzkiego i kaliskiego Krzyżacy przybyli do Ślesina skąd pewna grupa skierowana została do Piotrkowa Kujawskiego przez obecne Leśnictwo i Starą Rudę gdzie teraz stoi krzyż.
W okresie przedrozbiorowym przez Synogać i Boguszyce przebiegała droga tranzytowa łącząca południe Polski z Pomorzem. Wkrótce po drugim rozbiorze Polski (1793) nastąpił masowy napływ kolonistów niemieckich.
W wyniku kolonizacji powstały nowe osiedla tzw. Holendry. Niektórzy koloniści z biegiem czasu spolonizowali się. W dużej swej masie przetrwali do końca II wojny światowej.
W połowie XIX stulecia, panująca epidemia cholery częściowo wyniszczyła ludność.
W okresie powstania styczniowego miały miejsce na terenie obecnej gminy liczne bitwy i potyczki powstańców z Rosjanami, np. bitwa pod Ruszkowem (20.04.1863 r.). Poległych powstańców pochowano w zbiorczej mogile na cmentarzu parafialnym w Sompolnie.
W pobliskich miejscowościach jak Nowa Wieś i Ignacewo stoczono po dwie bitwy. Poległych powstańców pod Nową Wsią pochowano na cmentarzu parafialnym w Sadlnie i w grobie zbiorowym w Nowej Wsi. W drugiej połowie XIX wieku masowo emigrowali chłopi polscy do Brazylii. W czasie II wojny światowej w Kryszkowicach miała miejsce potyczka Niemców z Rosjanami. Podczas okupacji hitlerowskiej miało miejsce masowe wysiedlenie i przesiedlenie Polaków do Generalnej Guberni względnie do małych gospodarstw o słabej glebie. Wielu mieszkańców aresztowano i wywożono do obozów i więzień. W Piotrkowie Kujawskim rozstrzelano wraz z innymi proboszcza parafii Sadlno ks. Jana Mikołajczyka. Niemcy opuścili teren gminy 20 stycznia 1945 roku. Pod koniec II wojny światowej w okolicy Boguszyc i Wierzbinka działała polska partyzantka. W roku 1984 przed pałacem w Wierzbinku ufundowano obelisk upamiętniający tych Polaków, którzy zginęli w okresie II wojny światowej i w walkach o władzę ludową.
Wodociągi i telefonizacja
Stopień zwodociągowania gminy wynosi około 95 %. Gmina jest zwodociągowana z 6 ujęć hydroforni lokalnych: Wierzbinek, Racięcin, Kryszkowice, Łysek, Mąkoszyn i Zaryń.
Gmina Wierzbinek jest w 100 % stelefonizowana.
Linie energetyczne
Występują napowietrzne linie energetyczne średniego napięcia oraz napowietrzna linia 220 KV, kierunek Olsztyn – własność Polskich Sieci Energetycznych S.A. w Warszawie.
Kalendarz imprez stałych
- Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy – styczeń
- Finały gminnych i powiatowych biegów przełajowych – marzec
- Obchody Dnia Św. Floriana – maj
- Dni Wierzbinka i Targi Wierzby i Wikliny „Salix” – I dzień Zielonych Świątek
- Gminne rozgrywki w tenisie stołowym – czerwiec
- Amatorskie Zawody Zaprzęgowe w Zakrzewku - czerwiec
- Międzypowiatowy przegląd zespołów ludowych
- Gminne zawody pożarnicze jednostek OSP
- Sztafetowe biegi przełajowe – wrzesień
Rurociągi
Ponadto przez teren gminy przebiegają dwie trasy rurociągów naftowych: „Przyjaźń” i „Żółwieniec – Kopalnia Góra”. Jedna trasa przebiega na wysokości wsi: Teresewo – Nykiel – Wilcza Kłoda – Obory, a druga Obory – Morzyczyn – Racięcin.
Drogi
Jednostki osadnicze łączy dość gęsta sieć dróg powiatowych i gminnych. Ogółem sieć dróg gminnych wynosi 127 km, w tym 39 km o nawierzchni bitumicznej i 14,5 km o nawierzchni utwardzonej. Przez teren gminy biegnie droga wojewódzka: Sompolno – Radziejów oraz kolej Herby – Gdynia ze stacją w miejscowości Zaryń.